Vanuit de kleine buurtschap Hoge Hexel koos Mo(nique) van Haarst zes jaar geleden voor een onbekend hippisch avontuur in Koeweit. Ondertussen is ze alweer zestien maanden instructrice in de Indiase metropool Bombay. Het openbare leven in de twintig miljoen zielen tellende stad ligt momenteel volledig plat als gevolg van het coronavirus. De 35-jarige Mo van Haarst praat met Hippisch Twente uitgebreid over haar verblijf in de miljoenenstad, die voorlopig in een soort stilleven is veranderd.
Wat doe je precies in de paardensport?
“Sinds december 2018 werk ik voor de Amateur Riders Club in Bombay. Het is een 1400 leden tellende club die over het algemeen de polosport bedreef. De nieuwe president van de club wilde zich toch meer richten op de Equestrian-tak, zoals ze in India het springen en de dressuur noemen en besloot kennis uit het buitenland te halen. ARC bevindt zich in het midden van de stad en de lessen vinden plaats in de racecourse van de raceclub van Bombay. Het is iedere keer een prachtige skyline iedere keer als je staat les te geven.
Ik woon ook in Bombay. De eerste maanden woonde ik op de club, ondertussen in een appartement. Het is ’s morgens zeven minuten rijden naar de club, ’s middags duurt de terugweg bijna drie kwartier. Bombay staat bekend om het vele verkeer en daar valt dus ook echt niet aan te ontkomen. Meestal is lopen nog sneller, maar daar is mijn auto dan weer te leuk voor! In Nederland had ik al mijn voorliefde voor een Landrover Defender. Die hebben ze amper in Bombay, maar er is wel een leuke look a like: de Mahindra Thar. Om toch in de Indiase sfeer te blijven…
Mijn lessen beginnen ’s morgens om 6 uur. Ja, die Indiërs zijn verschrikkelijk vroege vogels! In tegenstelling tot mijzelf, maar wat doe je eraan? Om 6 uur is de hele racecourse gevuld met honderden paarden. De racerij is groot in India door het gokken en in totaal zijn er rond de 1200 tot 1500 stallen. Je ziet honderden mensen die aan yoga doen, hardlopen, cricket spelen in de racetrack en paardrijden. Er zijn twee cluburen in de ochtend en twee in de middag om 17.00 uur. Maar ik geef ook privélessen voor mensen met eigen paarden en train hun paarden. Overdag is iedere dag verschillend, zoals boodschappen doen, huishoudelijke dingen, lezen en lunchen. Op maandag ben ik vrij en dan vlucht ik de bergen in waar mijn vriend een buitenhuis heeft. Weg van toeterende auto’s, verkeer, heel veel mensen en even bijkomen in rust, natuur en stilte.”
De prins op het witte paard dus al tegengekomen?
“Een Indiase prins op een voskleurig polopaard, haha.”
Ook India zit middenin het coronavirus. Hoe gaat het land daar mee om en hoe kom jezelf deze periode door?
“Op dit moment zitten we in een totale lockdown. Het hele land zit dicht, er gaan geen vluchten in en uit, geen binnenlandse vluchten, er is geen verkeer, alles is volledig gesloten. Als je geen reden hebt om op straat te zijn, verzoeken ze je op Indiase vriendelijke manier heel snel je huis in te gaan. De club en de racecourse zitten volledig dicht en alleen de grooms met de paarden verblijven daar. Voedsel wordt aangeleverd zodat er niemand buiten de racecourse hoeft te komen. Moet je je voorstellen wat er gebeurt als er één groom ziek wordt... Zij leven allemaal met elkaar, dus het virus zal zich als een vuurtje verspreiden en wie kan er dan voor de paarden zorgen?
Ook mijn werk ligt dus stil. Gelukkig voelden we het aankomen en vertrokken we net op tijd naar de bergen. Hoewel ook hier alles dicht zit, kunnen we ons gelukkig bewegen en in de buitenlucht zijn. In Bombay mag je je appartement niet eens uit om je benen te strekken in het gebouw, dus daar zou ik allang claustrofobisch geworden zijn.”
In Nederland zien we beelden dat je huis uitgaan een orthodoxe serie stokslagen kan opleveren…
“Natuurlijk snap ik dat het voor een Nederlander heel raar is om dat te zien. Toch kan ik me we er wel iets bij voorstellen en denk ik dat premier Modi een wijs besluit heeft genomen door een lockdown af te kondigen. We wonen hier met 20 miljoen mensen op een mierenhoop dus moet je voorstellen wat er gebeurt als het hier uitbreekt. Heel India telt 1,3 biljoen mensen. Als die allemaal een plekje in een ziekenhuis moeten veroveren, wordt het catastrofaal. We moeten elkaar veilig en gezond kunnen houden door binnen te blijven om zo min mogelijk mensen te besmetten en dus in levensgevaar te brengen.”
Ben je zelf angstig door alles wat zich nu afspeelt?
“Ik ben gezegend met waar ik nu zit en hoe we de situatie kunnen uitzingen. Maar de gedachte dat je niet makkelijk aan je middelen kunt komen, besluipt me soms wel. Op dit moment maken we gebruik van de trucker die iedere dag water komt brengen met zijn tank en die vragen we soms het nodige ergens op te pikken. Verder leven we volledig geïsoleerd. De totale lockdown is afgeroepen voor 21 dagen, tot 14 april. Aangezien niemand in de wereld weet hoelang dit virus blijft ronddwalen, vraag ik me af of die dan voorbij is. Op dit moment is gezond en positief blijven gewoon het belangrijkst. Ik denk wel dat de wereld een mindshift ondergaat. Dat we weer gaan denken aan waar het in het leven echt om gaat: familie en gezondheid. Iedereen wordt hier nu verplicht zich daarop te richten door alleen maar thuis te blijven.”
Zes jaar geleden vertrok je vanuit Hoge Hexel naar Koeweit, ondertussen zit je alweer zestien maanden in Bombay. Wat vooral brengt jou naar dergelijke landen?
“Het is denk ik meer hoe deze landen mij vinden. Uit Koeweit kwam het aanbod via mijn oom Fred van Straaten. In augustus 2018 overleed mijn baas in Koeweit plotseling en hield het avontuur daar voor mij na 4,5 jaar op. Ik focuste me erop om voor mijzelf in Nederland wat op te zetten tot een vriend mij benaderde met de vraag wat ik aan het doen was. Ik antwoordde hem: stallen uitmesten. Zijn volgende vraag was of ik naar India wilde? Ik kon mij op dat moment niet voorstellen dat er in India paarden waren en mijn moeder zei dat ze mijn paspoort zou verbranden als ik naar India zou gaan. Maar Henny Schennink, die contacten had in India, Indiërs in Nederland trainde en via wie het aanbod kwam, nodigde me uit om onder het genot van een biertje gewoon eens te praten over India, Bombay en de club die de vacature had. Het zou eerst voor drie weken zijn om aan te zien of het van beide kanten zou klikken en ik zou voor de kerst weer thuis zijn.
Weet je, Nederland is een ‘horse producing country’. Ik heb het geluk gehad mijn hele leven paarden in mijn achtertuin gehad te hebben plus alle mogelijkheden in de sport te groeien en in wedstrijden uit te komen. Het is voor velen in deze paardenwereld een absolute passie en een levensgenot. Dat is het ook voor mij en heeft in mij de drive aangewakkerd om waar dan ook ter wereld waar ze niet die luxe hebben, mensen te begeleiden en alleen al toegang tot de sport te creëren. Dat er een grote uitdaging lag in India was al snel duidelijk en daarom ging ik vorig jaar januari 2019 ook terug.”
Wat zijn voor jou de grootste verschillen tussen Koeweit en India?
“Eerlijk gezegd had ik absoluut geen voorstelling van India. Ik heb in Koeweit veel met Indiërs gewerkt, veelal grooms die er maandenlang achtereen werkten en dan een maand naar huis konden naar hun familie. Ik hoorde wel eens verhalen hoe ze dan leefden en op basis daarvan kon ik me niet voorstellen dat er rijscholen waren. Ik kan het een niet met het ander vergelijken. In Koeweit kwam ik op een privéstal, wat mijn leven werd. Sociaal leven is er amper: geen bars en pubs omdat het een alcoholvrij land is. De Arabische cultuur overheerst en maakt het daarom vaak strikt en conservatief. Ik heb er geen last van gehad omdat mijn leven bestond uit de stal en daar mijn ziel en zaligheid lag.
Bombay is onvoorstelbaar westers, vergelijkbaar met de Nederlandse wereld. Een bruisende stad met ontelbaar veel restaurants, bars, pubs en noem maar op. En ja, je kunt er ook bier krijgen. Mensen dragen jeans, sweatshirts, jurken. Vergeleken met Koeweit, waar iedereen veel in wijde bedekkende kleding liep, was dit voor mij toch wel een verademing. Ik kan hier gewoon mijn korte broek aan, wat bij gemiddeld 40 graden erg fijn is. In Koeweit was het verboden en in Bombay zijn helaas de stranden te vervuild om gestrekt in bikini op het strand te liggen, maar de meeste complexen hebben wel een zwembad, dus er is genoeg mogelijkheid tot afkoeling.
In Bombay leven de rijksten naast de armsten. De stad telt 20 miljoen inwoners, bijna hetzelfde als heel Nederland. De grootste villa’s staan naast de slumps waar mensen op straat slapen, eten en poepen. Het is de stad met de grootste contrasten. Maar het doet je iedere dag als het even niet mee zit, realiseren dat er zoveel mensen zijn die het minder hebben dan jij. Toch hebben ze nog een lach op hun gezicht. “
Hoe zit het met het niveau van de paardensport in Koeweit en India?
“Het niveauverschil is ontzettend groot. Het begint er al mee de club voor mensen in de stad de enige mogelijkheid is om paard te rijden. Lid worden is niet goedkoop. Al zijn er genoeg die het kunnen betalen. Rijden op de club gebeurde voordat ik kwam voornamelijk aangelijnd met een groom op het paard naast je. Meer dan leren licht rijden, stap, draf en galop was het dan ook niet. Er is geen kennis en daardoor geen begeleiding en dan is de lol er voor degenen die rijden wel een keer af. In Koeweit werden de beste paarden uit Europa gehaald. Geld en de mogelijkheid tot tuigage en ander equipment was er genoeg. Hier in India betaal je bijna honderd procent importbelasting. Op deze manier houden ze alles in eigen hand en land. De paarden waarop we rijden zijn allemaal ex-racepaarden, gekocht van de racetrack als ze uitgeraced zijn en dan opgeleid tot polopaard of springpaard. Ondertussen zijn er mensen die de weg naar Europa hebben gevonden en daar in de maanden van de monsoon (regen) trainen en enkele die paarden importeren. Er is een duidelijke ontwikkeling in de paardensport hier, maar het gaat niet zo snel door de moeilijkheid van importeren. Bovendien is de competitie nog niet groot genoeg omdat alles ver van elkaar ligt. De sport heeft meer aanzien nodig en de toegang moet gemakkelijker. Dit jaar bemachtigde de Indiase ruiter Fuoaad Mirza overigens wel een ticket voor de Olympische Spelen in Tokyo.”
Hoe handhaaf je je als jonge vrouw in dat soort landen?
“Het ligt eraan op welk vlak je bedoelt. In Koeweit hoefde ik niet met hoofddoek rond te lopen, dus dan val je al snel op. Ik heb nooit vervelende momenten gehad, niet in Koeweit en ook niet in India. Natuurlijk zoek je risicovolle plekken niet op en houd je je afzijdig. In de sport en het werk is het niet altijd makkelijk. Net als in Koeweit ben ik hier de enige vrouwelijke instructie. Hoewel ik door velen gerespecteerd wordt, zijn er altijd wel mannen die door jaloezie lastig gaan doen en je heel erg tegenwerken wanneer je je als vrouw succes boekt of dingen bewerkstelligt. Maar ik denk dat dat overal wel zo is.
Wat mis je het meest als je daar zit?
“Familie en vrienden natuurlijk. Ook het leven in Nederland gaat door en ik heb sinds drie jaar kleine nichtjes die ik amper zie opgroeien en die dus ook mij niet zo goed kennen. Vooral kerst is een tijd van samen komen van familie, dus dat is soms wel eens moeilijk. Verder is het leven in India best vergelijkbaar met Nederland. Dus uitgaan, shoppen en social life maken dat hier best een leven kunt opbouwen.”
Je hebt ook het polo ontdekt…
“Ja, met een groot uitroepteken! Mijn hele leven ben ik omringd door de paardensport maar met polo was ik nog nooit in aanraking geweest, ik had nog nooit een wedstrijd gezien. India is naar ze zeggen het land waar polo geboren is en voor Indiase begrippen is de sport groot. Het seizoen begint in september en in de maanden tot en met maart worden er in Jaipur, Delhi, Jodhpur, Calkutta en afsluitend in Bombay meerdere toernooien gespeeld. Daarvoor worden ook spelers uit het buitenland ingevlogen, onder meer uit polomekka Argentinië, Zuid-Afrika en Engeland.
Vorig jaar vroeg een polospeler uit Bombay mij hem te trainen. Een compleet nieuwe uitdaging, want wat leer je een polospeler? We werkten puur op balans en de rijdbaarheid van zijn paarden. Hij vond dit zo succesvol dat hij mij vervolgens heel erg betrok bij de polo en uitnodigde voor de verschillende wedstrijden. Zo begon het bij mij te kriebelen en we begonnen te trainen op een ‘wooden horse’. Dit is een houten paard waarop je puur je verschillende slagen traint. Blijkbaar had ik er feeling voor en hij bleef met mij aan het werk. eerste vrouwelijke polospeelster die op Indiase grond zo hoog speelde. Helaas werd het evenement door het coronavirus vroegtijdig afgebroken. Maar wat heb ik genoten.. Het is geweldig om na zoveel jaren een nieuwe tak in de paardensport binnen te stappen, dit keer in teamverband. En wat geeft het een kick!”
Hoe vaak kom je naar Nederland per jaar?
“Ik probeerde altijd met kerst en in Koeweit gedurende de extreme hitte in de zomer en in India gedurende de monsoon naar huis te komen. Maar de nationale kampioenschappen van India voor junioren vinden altijd rond kerst plaats. Zo zat ik in december met een team in Bangalore voor de kampioenschappen. Het was een kerst met 25 graden en dankzij de ouders van de kinderen toch met kerstboom en kerstmuts. Maar het was geweldig dat mijn ouders in februari opeens op de stoep stonden voor mijn verjaardag. Het was fantastisch om ze te laten zien waar ik verblijf, hoe mijn leven er hier uitziet en natuurlijk om ze na zeven maanden in levende lijve te zien in plaats van op een telefoonscherm. Hopelijk is de coronasituatie rond juli weer rustig, zodat ik dan weer in Nederland op bezoek kan.”
Hoe zie je je eigen toekomst voor je?
“Interessante vraag. Had je mij dit zes jaar geleden gevraagd, dan had ik niet geantwoord dat ik naar Koeweit zou gaan. Had je mij anderhalf jaar geleden gevraagd of ik mijn toekomst in India zou zien, dan had je waarschijnlijk hard uitgelachen. Maar het leven komt zoals het komt. Ik vergeet nooit dat iedere keer als ik de vluchthaven Schiphol uitliep, er een billboard met vluchten naar Bombay hing. Nooit gedacht dat daar ooit naar toe zou gaan. Ik vergeet ook niet dat op de basisschool tijdens topografie de enige stad die ik kon onthouden Bombay was. Dus zeg het maar, stond het altijd al in de sterren geschreven? Ik zie hier een grote uitdaging met vele mogelijkheden. Bovendien is het hebben van een relatie ook een soort van basis. Mijn vriend is ondertussen twee keer in Nederland geweest en zou zich ook daar kunnen vestigen. Dus het wordt een verrassing wat de toekomst brengen zal. Maar ik zit hier nog wel even op mijn plek.”
Onderste foto: Mo van Haarst tijdens een bezoek van koning Willem-Alexander en koningin Maxima in Bombay, wonende Nederlanders, waarbij ze een van de gesprekspartners was voor de hoogheden. 
